Εδώ και δεκαετίες, το Ιράν βρίσκεται σταθερά στο προσκήνιο της διεθνούς επικαιρότητας. Όμως πόσο καλά γνωρίζουμε τούτη τη χώρα και τους κατοίκους της; Είναι ένα κράτος-ταραξίας που μοιραία οδηγείται στη διεθνή απομόνωση; Είναι η κοιτίδα ενός ακραίου ισλαμιστικού φονταμενταλισμού που μας απειλεί; Άραγε η ιρανική κοινωνία βουλιάζει, πράγματι, στην καθυστέρηση και την οπισθοδρομικότητα; Τελικά, πόσο μας έχουν επηρεάσει τα στερεότυπα που επανεμφανίζονται συνεχώς;

Ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943), ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, θεωρητικός και κριτικός της λογοτεχνίας και μεταφραστής, έχει προσφέρει στα νεοελληνικά γράμματα τεράστιο και πολύμορφο έργο, συγχρόνως όμως καινοτόμο και γόνιμο για την αλλαγή προσανατολισμού της λογοτεχνίας μας, ειδικά της ποίησης, και τον εκσυγχρονισμό της.

Στο βιβλίο εξετάζονται οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες διαμορφώθηκε η αγορά εργασίας και αναπτύχθηκε η βιομηχανία του Πειραιά, ενώ έρχονται στο προσκήνιο οι εργάτες και οι εργάτριες που δούλεψαν στα κλωστοϋφαντουργεία, από τα τέλη του 19ου αιώνα έως και τον Μεσοπόλεμο. 

"Γεννήθηκα πριν από αιώνες αιώνων, σε έναν Χώρο όπου δεν υπήρχε χώρος, και σε έναν Χρόνο όπου δεν υπήρχε χρόνος. Με ένα περίεργο ωστόσο τρόπο, αισθάνομαι ότι προϋπήρχα της γενέσεώς μου. Κι ενώ από τότε όλα έχουν αλλάξει, εγώ αισθάνομαι ότι τίποτε δεν αλλάζει. Η παρουσία μου μετρά το αιώνιο.

Σε τι αποβλέπουν οι κοινωνικές επιστήμες - ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, ψυχολογία, ιστορία, οικονομικά, πολιτική επιστήμη; Να προσφέρουν άραγε γνώση παρόμοια με εκείνη των φυσικών επιστημών; Να αποκαλύψουν κανονικότητες και νόμους για την πρόγνωση και την εξήγηση των κοινωνικών φαινομένων; Ή μήπως αναδεικνύουν εμφανή αλλά και λανθάνοντα νοήματα των πράξεων και συμβάλλουν στην ερμηνευτική κατανόηση των ανθρωπίνων πραγμάτων;

Η "Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών" (1785), το πρώτο από τα τρία κύρια ηθικά έργα του Καντ, παρουσιάζει προγραμματικά τις κυριότερες έννοιες, θέσεις και αρχές της ηθικής φιλοσοφίας του. Θα ακολουθήσουν η "Κριτική του πρακτικού Λόγου", η οποία παρέχει τη συστηματική θεμελίωση της ηθικής, και η "Μεταφυσική των ηθών", η οποία περιλαμβάνει την εφαρμογή της επί της φιλοσοφίας του δικαίου και του ειδικού μέρους της ηθικής.

Ο σύγχρονος υλικός μας πολιτισμός βασίζεται πρωτίστως στα ορυκτά καύσιμα (άνθρακα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), που είναι βέβαιο ότι πρόκειται να εξαντληθούν μέσα στους δύο επόμενους αιώνες. Ταυτόχρονα, υπάρχουν σήμερα πολύ ισχυρές ενδείξεις ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη βαίνει επιταχυνόμενη, προκαλώντας σοβαρές διαταραχές στο κλίμα, εξαιτίας των συνεχώς αυξανόμενων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που οφείλονται στην καύση των ορυκτών καυσίμων.

Τι θα κάνουμε, αλήθεια, με την ανεργία; Ακόμη κι όταν οι οικονομικές συνθήκες είναι ιδεώδεις, όταν όλα μοιάζουν να δουλεύουν ρολόι, πάρα πολλοί άνθρωποι -κυρίως νέοι- βρίσκονται, παρά τη θέλησή τους, χωρίς δουλειά. Όμως η κοινωνία μας γερνά. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι βγαίνουν στη σύνταξη κι αφήνουν πίσω τους κενές θέσεις εργασίας.

Ξαφνιαζόμαστε τα τελευταία χρόνια όποτε συνειδητοποιούμε την απήχηση που εξακολουθούν να έχουν σε ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι φυλετικές θεωρίες και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι ιδέες που ταξινομούν τις ανθρώπινες ομάδες σε φυλές σύμφωνα με τα εξωτερικά τους φυσικά χαρακτηριστικά, και τις ιεραρχούν ανάγοντας τα χαρακτηριστικά αυτά σε διανοητική ικανότητα, πολιτισμικό επίπεδο και κοινωνική οργάνωση, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας.

Παρόλο που στην αρχαία ελληνική γλώσσα δεν υπάρχει ακριβές αντίστοιχο του σύγχρονου όρου "επιστήμη", μπορεί εντούτοις να υποστηριχθεί ότι η δυτική επιστήμη άρχισε με τους αρχαίους Έλληνες, καθώς ήταν οι πρώτοι που επιχείρησαν με συνέπεια να εξηγήσουν τα φυσικά φαινόμενα με φυσιοκρατικούς όρους και εκείνοι που καθιέρωσαν την πρακτική της ορθολογικής κριτικής των επιστημονικών θεωριών.