Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να σκιαγραφήσει τις σημαντικότερες συμβολές στον διάλογο του πολιτικού ουμανισμού και του ατομικιστικού φιλελευθερισμού, των δύο ρευμάτων που διαμόρφωσαν τη νεότερη πολιτική σκέψη, τις στοχαστικές και συστηματικές αναζητήσεις γύρω από τη συνύπαρξη των ανθρώπων σε οργανωμένα σύνολα οι οποίες διατυπώθηκαν κατά τη μετά τον Μεσαίωνα εποχή.

Οι πρωτοβουλίες να ανανεωθεί και να εμπλουτισθεί με ευρωπαϊκά πρότυπα και αξίες η πνευματική ζωή του Ελληνισμού χαρακτηρίζουν τον ευρύτερο 18ο αιώνα και ειδικότερα τα χρόνια 1770-1821. Η εποχή αυτή επικράτησε να ονομάζεται «Νεοελληνικός Διαφωτισμός». Πρόκειται για μια στιγμή ανάτασης και ελπίδας, που την εμπνέει ο οραματισμός της ελευθερίας. Η μελέτη αυτή επιχειρεί σφαιρικά τη θεώρηση των ιδεών του Διαφωτισμού, όπως προσαρμόστηκαν στις συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας και παιδείας και εκφράστηκαν στα κείμενα της λόγιας ελληνικής γραμματείας.